Over de Duitse WK-beleving

Toen ik mij vandaag in de omgeving Friedrichstraße bevond kleurde het straatbeeld zwart-rood-goud. Vanmorgen werd die Mannschaft vanuit Rio ingevlogen om te worden gehuldigd in de hoofdstad. De meeste fans van die Mannschaft liepen er wat verdwaald bij. Blijkbaar waren er een hoop Duitsers uit het hele land op de huldiging afgekomen en had men an masse besloten om er een dagje Berlijn van te maken. Toerist in eigen land ten top. Deze verdwaalde, ietwat onzekere houding deed mij niet alleen grinniken maar ik zag hier ook een paralel met de houding van de gemiddelde Duitse supporter van de afgelopen weken, voor de halve finale.
Een klein stukje voetbalgeschiedenis: West-Duitsland is in het verleden 3 maal wereldkampioen geworden. In 1954, 1974 en in 1990. Daarnaast stonden de Duitsers vooral bekend om hun degelijke afbraak voetbal en lelijke, maar o zo effectieve, doelpunten. In 2006 werd het WK in Duitsland gehouden en in 2004 kwam met oud international Jürgen Klinsmann een nieuwe jonge trainer voor de groep. Hij veraste vriend en vijand door met Duitsland attractief aanvallend voetbal te spelen en Duitsland wist het te schoppen tot de derde plek. Hierna nam Joachim Löw het roer over en hij wist deze lijn door te zetten met de uiteindelijke beloning de titel van het WK 2014.
Dat Duitsland een bewogen geschiedenis heeft in de 20ste eeuw, dat weet praktisch iedereen. En misschien wel het meest de Duitsers zelf. Het land is het schoolvoorbeeld geworden hoe je als land om moet gaan met de pijnlijke plekken uit je verleden. Maar Duitsers hebben zich na WOII lang geschaamd om Duitser te zijn en zeiden dan ook liever dat zij ‚Europeaan’ waren i.p.v. Duitser. Duitsers waren lange tijd niet trots op hun land en enige uiting van Duits nationalisme werd al snel met wantrouwen aangezien.
Ook dit veranderde in 2006. Toen Klinsmann het Duitse team attractief liet spelen en won begonnen de Duitsers een beetje trots te worden op hun team. Het was toen voor het eerst sinds tijden dat men weer een Duitse vlag uit durfde te hangen zonder dat daar direct een politieke boodschap achter werd gezocht. Ook deze trent werd doorgezet.
Sinds WK2006 heet Duitsland in Duitsland tijdens voetbal anders. Het heet Schland. Een term uitgevonden door een tv-uitzending van ‚TV Total.’ Schland is Duitsland zonder het zware verleden, het is het Duitsland van de mallote fankleding, van de Duitsland vlaggen als cape en van alle andere prullaria waarmee je laat zien dat je die Mannschaft steunt. Er is zelfs een heus lied, op de melodie van het nummer waarmee Duitsland in 2010 het songefestival won: 
De populariteit van Schland is de nieuwe manier van omgaan met het verleden van een nieuwe Duitse generatie. Een generatie die niet is opgegroeid met de WOII of een verdeeld Duitsland. Natuurlijk is er besef van het verleden maar er is ook trots.Trots op een manier dat de rest van de wereld niet direct denkt ‚o jee…’ Nee want zelfs de rest van de wereld is aangestoken met Schland. Die Mannschaft kon dit jaar op veel internationale support en sympathie rekenen.
Maar hoe heb ik dat hier beleefd? Als een anticlimax kan ik alvast verklappen. De eerste wedstrijd heb ik gekeken op de Fanmeile. U kent het vast wel van tv. Vier weken lang is het stuk weg, die Straße des 17. Juni, voor de Brandenburger Tor afgezet en omgebouwd tot Fanmeile. Een voetbalkermis van 1,2 km. Deze eerste wedstrijd tegen Portugal won Duitsland met 4-0 en hoewel er gejuicht werd bij ieder doelpunt was echte euforie niet echt te voelen. Dit ging eigenlijk door tot de halve finale. Tot die tijd won Duitsland alles maar taferelen zoals in Nederland als Oranje wint waren nergens te bekennen. Het was alsof men het eigenlijk niet meer dan logisch vond hoe het allemaal ging of juist dat ze nog wat onzeker waren wat voor houding men aan moest nemen. Je zag wel hier en daar wat Duitse vlaggetjes maar echt begeistert was men (nog) niet. Duitsland was nog geen Schland geworden.
Tot de halve finale tegen Brazilië die Duitsland met 7-1 won. Ineens werd overal vuurwerk afgestoken en werden straten overlopen met feestende mensen, alsof heel Duitsland wakker was geworden uit zijn winterslaap. En waar was ik? Op mijn kamer. Ik was net hersteld van zware koorts en het leek mij verstandig om nog een avondje thuis te blijven. Daarnaast speelde Nederland de volgende dag en ik wilde daar logischerwijs graag fit voor zijn. Met de finale zal ik mij wel onder de locals begeven dacht ik. Maar ook dit liep anders. Ik had met vrienden afgesproken op de Fanmeile en dit bleek een erg slecht idee. Soms heb je wel eens problemen om je vrienden te zoeken bij een concert waar een paar duizend of een paar honderd mensen zijn. Daarnaast valt het bereik van je telefoon ook telkens weg. Nou ik mocht ze zoeken tussen zo’n 400.000 mensen met de enige aanwijzing: we staan ergens vooraan. Na anderhalf uur zoeken had ik het helemaal gehad om platgedrukt te worden tussen dronken Duitsers. Daarnaast ging het ook nog eens regenen en besloot ik maar naar huis te gaan, ik had nog 2 uur voor de wedstrijd begon. Dus ik heb bij de dönerzaak bij mijn metrohalte een broodje döner en een paar biertjes gehaald en heb weer achter mijn laptop de wedstrijd gezien.
Helaas kon ik vandaag ook niet bij de huldiging zijn omdat ik twee tentamens had. Het enige wat ik dus heb meegekregen van de huldiging waren de grote groepen verdwaalde supporters van vanmiddag. En iedere keer als ik weer een groep passeerde bekroop mij toch de gedachte dat dit eigenlijk veel unieker is dan dat Duitsland voor de vierde keer de Wereldbeker voetbal heeft gewonnen. Ze hebben weer iets om trots op te zijn en dat gun ik ze van harte.